ثبت طرح صنعتی، یکی از موارد مهم در قانون مالکیت معنوی می باشد. همانطور که می دانید حق مالکیت، از اساسی ترین حقوق هر انسانی است. بنابراین قانون با ثبت طرحها، امکان حفظ ایده و یا محصول را به هر شخص خلاق و ایده پرداز می دهد. امروزه به دلیل شباهت بیش از حد کالاها به هم، در برخی امورات سوء استفاده هایی مشهود میشود. بنابراین قانونگذار مطالبی را در این رابطه عنوان کرده که از کارفرما یا خالق یک اثر حمایت نماید.
برخی کارفرمایان یا صنعت گران طرح های خاصی را برای کالای خود در نظر میگیرند و برای آنکه آن را از سوءاستفاده احتمالی دیگران حفظ نماید طرح خود را به ثبت میرسانند. با این اقدام، طرح صنعتی تا 5 سال از گزند دیگران در امان میماند. در صورتی که طراح بخواهد به صورت انحصاری طرح خود را تولید یا به فروش برساند برای دو بار دیگر میتواند آن را تمدید کند. به هر حال ثبت طرح صنعتی رو به رواج میباشد. صنعت گران و طراحان می توانند با ثبت طرح خود، امنیت شغلی و حرفه ای خاصی را برای فعالیت خود به عمل بیاورند.
فهرست مطالب
بررسی شرایط :
مطابق با ماده 20 قانون ثبت اختراعات، هرگونه ترکیب خطوط یا رنگها و هرگونه شکل سه بعدی با خطوط ، رنگها و یا بدون آن ، به گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد، طرح صنعتی است . در یک طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییر ظاهری مشمول حمایت از این قانون نمیباشد.
طرحی قابلیت ثبت شدن دارد که جدید و اصیل باشد و به هیچ نحوی در هیچ جایی منتشر نشده باشد. به عبارت دیگر طراح، یک طرح اختصاصی را پدید آورده باشد.
قابلیت ثبت طرح:
طرح صنعتی هم بصورت حقیقی و هم بصورت حقوقی قابلیت ثبت دارد.
اظهارنامه طرح صنعتی به اداره مالکیت معنوی ارسال میشود و توسط کارشناسان این اداره مورد بررسی قرار میگیرد. اظهارنامه شامل عکس از تمام جهات طرح و یک توصیف دقیق از مشخصات ظاهری و عملکرد طرح میباشد.
در طرح صنعتی امکان ارسال طرح به صورت سه بعدی یا ماکت برای کارشناس وجود دارد و شما میتوانید بعد از ثبت اظهارنامه ماکت طرح خود را به اداره ارسال کنید.
مطابق با ماده 24 قانون یادشده، در ابتدا قانون ثبت اختراعات طرح های صنعتی و علائم تجاری( شما میتوانید در یک اظهارنامه دو یا چند طرح صنعتی را قید کنید مشروط بر اینکه تمام طرح ها در یک زمینه و طبقه باشند برای مثال تمام طرح ها در زمینه باشند)، اگر شخصی خواهان بهره برداری از طرح صنعتی ثبت شده باشد باید از مالک آن کسب اجازه کند . همچنین بهره برداری بدون موافقت مالک قابلیت پیگرد قانونی دارد. منظور از بهره برداری ساخت ، فروش و وارد کردن اقلام حاوی آن طرح صنعتی میباشد.
مدت اعتبار طرح صنعتی 5 سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه آن میباشد. این مدت را میتوان برای دو دوره 5 ساله بطور متوالی ثبت کرد و برای هر5سال باید حق الثبت به اداره مالکیت معنوی پرداخت شود. پس از انقضاء هر دوره که از پایان دوره شروع می شود، یک مهلت شش ماهه برای پرداخت هزینه تمدید گردیده و همچنین جریمه تاخیر در نظر گرفته خواهد شد.
طرح های قابل ثبت :
در واقع اگر طراح با تغییر در شکل ظاهری و تزئینی یک کالا، باعث به عمل آمدن یک کالا با طراحی جدید شود، باعث ایجاد طرح صنعتی شده است.
- البته این طرح باید اصیل باشد.
- درواقع از طریق تولید انبوه یا تولید توسط افراد مختلف، افشا نشده باشد.
- طرح صنعتی باید منحصر بفرد باشد.
- دارای کاربرد صنعتی باشد.
موارد مهم از نظر کارشناس پرونده، منحصر بفرد بودن طرح و افشا نشدن آن قبل از تسلیم اظهارنامه است.
طرح های غیر قابل ثبت :
- طرحی که فقط در عملکرد دستگاه یا محصول تغییر ایجاد کند.
- طرح حاوی نشان یا نماد های رسمی.
- طرح هایی که مخالف نظم عمومی یا اخلاق حسنه باشد.
مراحل ثبت اظهارنامه طرح صنعتی :
- اولین مرحله تنظیم اظهارنامه میباشد. اظهارنامه باید در بردارنده مشخصات طرح باشد و درمواردی که متقاضی همان طراح
نیست، اظهارنامه باید به همراه مدرکی باشد که ذی حق بودن متقاضی را برای ثبت طرح صنعتی ثابت نماید.) مطابق ماده 22 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری (تاریخ اظهارنامه همان تاریخ تسلیم آن به اداره مالکیت صنعتی است ، مشروط بر این که در زمان تسلیم ، اظهارنامه حاوی کلیه اطلاعاتی باشد که شناسایی متقاضی وهمچنین نمایش گرافیکی کالای متضمن طرح صنعتی را میسر سازد . - پس از ارسال اظهارنامه به اداره مالکیت معنوی کارشناسان این اداره اظهارنامه را از تمام جهات( مشخصات متقاضی، اصیل بودن طرح، تکمیل لودن عکس های طرح) بررسی میکنند.
- درصورتی که اداره مالکیت صنعتی تشخیص دهد که طراح در طرح تمام شرایط را رعایت کرده است، طرح صنعتی را ثبت کرده ، آگهی مربوط را منتشر و گواهی ثبت آن را به نام متقاضی صادر می نماید .
مدارک مورد نیاز :
مدارک هویتی متقاضی ، شناسنامه و کارت برای اشخاص حقیقی و آگهی تاسیس و آخرین تغییرات جهت اشخاص حقوقی(تصویر تمام جهات طرح).
امروزه تولیدکنندگان، محصولات مشترک با حجم انبوه تولید می کنند. انتخاب مشتریان از بین این محصولات مشترک، بر اساس طرح صنعتی و علائم تجاری آنها می باشد. این موارد تاثیر گذاری بالایی بر مشتری خواهد داشت . به علاوه، ثبت طرح صنعتی تسهیلات ویژه ای از جمله تاسیس شرکت های دانش بنیان و تسهیلات بنیاد ملی نخبگان را برای فرد خواهد داشت. در این راستا کارشناسان مجرب موسسه مهرگان، برای ثبت سریع و انجام هر چه دقیق تر امورات ثبت طرح شما، همواره آماده مشاوره و پاسخگویی به سولات شما می باشد.
