ثبت طرح صنعتی

طرح صنعتی چیست؟

به جنبه ظاهری یک محصول که شکل و رنگ و الگوی خاصی دارند ، طرح گفته میشود که اگر این طراحی روی محصولات صنعتی یا تولیدی اجرا شود میتواند آن محصول را خاص و از بقیه محصولات موجود در آن دسته بندی متمایز کند. طرح صنعتی متشکل از دو بخش است ؛ بخش سه بعدی که همان شکل و ابعاد محصول است و دیگری بخص دو بعدی که شامل طرح و رنگ و خطوط محصول میشود.

حالا شما برای ثبت طرح به نام خود نیاز دارید تا طرح صنعتی را به ثبت رسمی و قانونی برسانید. با ثبت رسمی طرح خود میتوانید از هرگونه کپی برداری و سرقت هنری جلوگیری کنید.درصورت ثبت نکردن طرح خود ، خطر کپی از روی طراحی شما بسیار بالا خواهد رفت . در این صورت زمانی که ایده شما توسط شرکت یا ارگان دیگری تولید و توزیع شود ، نامی از شما که طراح آن اثر بودید برده نخواهد شد.

تفاوت طرح صنعتی با اختراع

تفاوت طرح صنعتی و اختراع از جهات مختلفی قابل بحث و بررسی است در ابتدا باید به معنای این دو کلمه اشاره کنیم که طرح صنعتی درواقع طراحی متفاوت از محصولات و کالا هایی است که قبلا در بازار وجود داشته است و به تولید رسیده  اما اختراع ابداع یا کشف یک محصول جدید است که تاکنون در بازار وجود نداشته است . اختراع با هدف برطرف کردن نیازهای انسان خلق میشود و طبیعتاً فکر و ایده های بسیاری در پی آن وجود دارد .

از سه وجه متفاوت میتوانیم طرح صنعتی و اختراع را باهم مقایسه کنیم .این موارد شامل موارد زیر است:

1.نوآوری

طبق گفته های قبلی ، نوآوری در اختراع شامل ارائه یک محصول جدید برای اولین بار است اما نوآوری برای طرح صنعتی اینطور تعریف میشود که شکل و طرح جدیدی از محصولاتی که قبلا تولید شده ،ارائه شود.

2.سودمندی

از مهمترین موضوعات قابل بحث درمورد اختراع و طرح صنعتی ،موضوع سودمندی این دو مورد است.درمورد اختراع ،سودمندی یعنی محصولی تولید شود که بتواند فعالیت های روزمره را سهولت بخشد و در صنعت باید برای مشکلات موجود راه حل مناسبی ارائه کند.اما در ارائه طرح صنعتی سودمندی قابل توجهی وجود ندارد و صرفا جهت متمایز شدن از سایر خدمات و محصولات ، شکل ظاهری آن متفاوت است و بیشتر برای تبلیغات و مارکتینگ استفاده میشود.

3.حوزه فعالیت

اختراع در تمامی صنایع کاربرد دارد و هرچیز جدیدی که خلق میشود میتواند در روند تولید مؤثر باشد اما طرح صنعتی فقط در برخی صنایع محدود کاربرد دارد و در روند کار و فعالیت مؤثر نیست و جنبه تبلیغاتی و زیبایی دارد.

 

کاربرد و مزایای ثبت طرح صنعتی

شما با طراحی جدیدی که از محصول موردنظر ارائه کردید میتوانید در روند فروش و بازاریابی آن کالا مؤثر واقع شوید. هرچه طراحی شما چشمگیر تر و خلاقانه تر باشد توجهات زیادی را به سمت خودش جلب خواهد کرد.   بهتر است قبل از افشای طرح صنعتی جدید آنرا به ثبت برسانید تا از سوءاستفاده رقبا جلوگیری کنید.

از مزایای ثبت طرح صنعتی میشود به این موضوع اشاره داشت که درصورت مشاهده کپی از ایده شما میتوانید بصورت قانونی از تولید و نشر آن در بازار جلوگیری کنید.

مزیت های ثبت طرح صنعتی

• حق انحصاری استفاده

مالکین این طرح صنعتی ثبت شده میتوانند از نسخه‌برداری غیرمجاز سایر رقبا جلوگیری کند . درصورت کپی از طرح صنعتی و نام نبردن از طراح اصلی آن ، مالک طرح حق شکایت از آن مجموعه را نیز خواهد داشت.

• ارتقای وجه شرکت

طرح صنعتی جدید و منحصر بفرد به ثبت رسیده میتواند ارزش و اعتبار شرکت را بالا ببرد و پرستیژ شرکت در بین رقبا افزایش پیدا کند. هرچه موفقیت طرح بیشتر باشد برای شرکت ارزشمندتر است.

• موفقیت بلندمدت

درصورت شناخته‌تر شدن طرح صنعتی ثبت شده به نام شرکت ، میتوان تولید و حتی صادرات این محصولات را چندین برابر کرد که به مرور زمان موجب موفقیت روز افزون شرکت خواهد شد.

• سوء استفاده رقبا

درصورت تغییر ایجاد شده در شکل ظاهری یا طراحی بسته بندی باید هرچه سریعتر آنرا به ثبت برسانید. هرچقدر که طرح شما چشم نواز تر و هوشمندانه تر باشد خطر کپی برداری توسط رقبا هم بیشتر می‌شود.

• تقویت برند شرکت

طراحی یک سبک جدید از کالا درحقیقت نوعی بازاریابی برای شرکت محسوب میشود.با طراحی یک طرح صنعتی جدید شما برندینگ شرکت را تقویت می‌کنید و این نوعی تبلیغات نیز بشمار می‌رود.ثبت قانونی طرح شما باعث اطمینان خاطر شما خواهد شد.

• گسترش رقابت

ثبت کردن طرح صنعتی ،رقابت عادلانه را بین شما و رقبا تشویق و تشدید میکند.ضمن اینکه به نوبه خود در شرکت نیز باعث انگیزه خواهد شد و تولید طیف وسیعی از محصولات را ایجاد خواهد کرد.

 

مراحل صفر تا صد ثبت طرح صنعتی

طرح صنعتی شما می‌بایست در اداره مالکیت صنعتی به ثبت برسد که برای انجام این فرآیند ، باید مدارک مربوطه را جهت ارائه به این مرکز آماده کنید.

گام اول و مهم در ثبت طرح صنعتی تنظیم و تمکیل اظهارنامه میباشد.توصیه میشود تنظیم اظهارنامه ثبت طرح را به یک مشاور یا متخصص در این زمینه بسپارید.

پس از ثبت نام و بارگزاری مدارک و اسناد لازم در سامانه اداره مالکیت صنعتی ، طرح شما توسط کارشناسان ارزیابی میشود و در صورت تأیید آنها و داشتن شرایط طرح به نام شخص طراح آن ثبت خواهد شد.

شما میتوانید طرح صنعتی خود را حتی در سطح بین المللی نیز به ثبت برسانید که برای انجام این کار در مرحله اول باید طرح در کشور خودتان ثبت شده باشد . با ثبت بین المللی طرح خود ، طرح شما مورد حمایت سایر کشورها نیز قرار میگیرد.

شرایط و مدارک مورد نیاز جهت ثبت طرح صنعتی

شرایط لازم برای ثبت طرح صنعتی

طرح ارائه شده باید حتما جدید باشد و تا قبل از ثبت شما مانند آن وجود نداشته باشد

طرح باید اصیل باشد یعنی توسط ذهن طراح خلق شده و کپی یا تقلید از نمونه های دیگران نباشد.

همچنین طرح صنعتی ارائه باید تاحد امکان در ذهن مخاطب تأثیرگذار باشد و ماندگار بماند.

مدارک لازم جهت ثبت طرح صنعتی

باتوجه به نوع شخص ، مدارکی که باید جهت ثبت طرح صنعتی ارائه کنید متفاوت خواهد بود.ولی بعضی مدارک در هردو حالت لازم است که ارائه شود :

• دو نسخه از اظهارنامه طرح صنعتی
• مدارک شناسایی طراح (کپی و اصل شناسنامه و کارت ملی )
• پنج نمونه از شکل یا تصویر گرافیکی یا نمونه ترسیمی
• ارائه ماکت طرح درصورت سه بعدی بودن طرح
• درخواست کتبی مبنی بر عدم ذکر اسم طراح بصورت اسکن و الصاق در پرونده الکترونیکی (اگر طراح نخواهد نامی از او برده شود)
• رسید پرداخت هزینه اظهارنامه
• مدارک مربوط به حق تقدم ثبت طرح

• برای شخص حقوقی آدرس و کدپستی محل کار و شرکت
• برای شخص حقیقی آدرس و کدپستی محل زندگی

جلوگیری از رد شدن طرح صنعتی و موارد ممنوعیت ثبت طرح صنعتی

درخواست ثبت طرح صنعتی لزوماً همیشه هم با موافقت روبه رو نمیشود و گاهی دیده شده که با ثبت آن طرح مخالفت شده است. شما برای جلوگیری از این اتفاق موظف هستید چندین نکته را لحاظ کنید

• ارائه مدارک ناقص و یا مدارکی با مشخصات اشتباه میتواند باعث رد شدن درخواست ثبت طرح شود.  پس در وارد کردن اطلاعات شخصی و ارائه مدارک لازم دقت کامل و بالایی داشته باشید.
• قبل از ثبت طرح صنعتی ارائه شده حتما در پایگاه‌های داده جستجو های لازم را انجام دهید . تا اگر طرح شما قبلا توسط شخص دیگری ارائه شده بود، شما مجدد آن طرح را ارائه ندهید . پس تکراری بودن طرح صنعتی نیز موجب رد درخواست ثبت میشود.

هزینه ثبت طرح صنعتی

• حق الثبت اظهارنامه (برای شخص حقیقی و حقوقی متفاوت)
• حق الثبت تمدید طرح (حقیقی و حقوقی متغییر)
• حق ثبت دریافت مجوز بهره برداری
• هزینه دریافت تأییدیه مبنی بر ارائه اظهارنامه یا صدور گواهی‌نامه طرح صنعتی